Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Astronomiczny Obiekt Miesiąca

Odkrycie poświaty błysku promieniowania gamma w zakresie bardzo wysokich energii

Po dziesięcioletnich poszukiwaniach naukowcy po raz pierwszy zarejestrowali rozbłysk promieniowania gamma w zakresie bardzo wysokich energii (VHE).

http://www.oa.uj.edu.pl/AOM/aom19dec.pl.htmlOdkrycia dokonał w lipcu 2018 r. międzynarodowy zespół High Energy Stereoscopic System ( H.E.S.S.) za pomocą ogromnego 28-metrowego teleskopu, wchodzącego w skład sieci teleskopów H.E.S.S. w Namibii. Niespodziewanie okazało się, iż ów nadzwyczaj energetyczny rozbłysk, będący skutkiem "kosmicznego kataklizmu", utrzymywał się w zakresie gamma VHE bardzo długo po początkowej eksplozji.

Więcej...

Kometa międzygwiezdna o znanym wyglądzie

Nowa kometa odkryta przez astronoma-amatora Giennadija Borysowa to swoisty wyrzutek pochodzący z innego układu gwiazdowego. Jednak jej dotychczas poznane właściwości zdają się być zaskakująco znajome – tak w każdym razie dowodzą wyniki badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, opublikowane 14 października 2019 roku w Nature Astronomy.

http://www.oa.uj.edu.pl/AOM/aom19nov.pl.html

Więcej...

Oszacowanie czasów przybywania koronalnych wyrzutów masy w okolice Ziemi

Czasy docierania koronalnych wyrzutów masy (CME) w pobliże Ziemi są jednym z najważniejszych parametrów determinujących pogodę kosmiczną.

Dokładny model przewidywania tak zwanych czasów podróży (TT, ang. travel time) dla koronalnych wyrzutów masy skierowanych ku Ziemi jest dla nas ważny, bowiem powodują one intensywne zaburzenia geomagnetyczne na naszej planecie. Opisane tu badania prezentują nowy model prognozowania tych czasów, który jest obarczonymi mniejszymi błędami w porównaniu do poprzednio proponowanych metod. Ponadto pozwala on lepiej zrozumieć kinematykę CME.

http://www.oa.uj.edu.pl/AOM/aom19oct.pl.html

Więcej...

Igłowe struktury w dodatnio naładowanych błyskawicach

Błyskawice występujące w atmosferze Ziemi to groźne i wciąż słabo poznane przez nas zjawiska. Typowy piorun tworzy sieć kanałów plazmowych, rozchodzących się od swego punktu początkowego z zarówno dodatnio, jak i ujemnie naładowanymi odnogami – tak zwanymi prekursorami dodatnimi i ujemnymi.

http://www.oa.uj.edu.pl/AOM/aom19sep.pl.html

Więcej...

Rytmiczne oscylacje blazara Markarian 501

Dr Gopal Bhatta z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie jest odkrywcą i badaczem przejściowych okresowych oscylacji w promieniowaniu gamma odbieranym z blazara Markarian 501. Obserwacje tego obiektu mogą nam pomóc w lepszym zrozumieniu najbardziej energetycznych procesów zachodzących we Wszechświecie.

http://www.oa.uj.edu.pl/AOM/aom19aug.pl.html

Więcej...

Oznaki promieniowania ultrafioletowego wokół mało masywnych protogwiazd w obłoku molekularnym w gwiazdozbiorze Węża

Nowo “narodzone” protogwiazdy formują się w gęstych ośrodkach wewnątrz obłoku molekularnego. Obłoki te cechują się dużą ekstynkcją w optycznym zakresie widma elektromagnetycznego, więc niezbędne są obserwacje na dłuższych falach. Głównie w zakresie submilimetrowym możemy obserwować linie rotacyjne kluczowych molekuł, które niosą informacje o warunkach fizycznych i chemicznych wokół mało masywnych protogwiazd.

http://www.oa.uj.edu.pl/AOM/aom19july.pl.htmlZa pomocą kodu transferu promienistego RADEX możemy wyznaczyć gęstość kolumnową molekuł HCN i CN, a następnie porównać je z astrochemicznym modelem. W ten sposób uzyskamy informacje o tym, jak silne jest promieniowanie ultrafioletowe wokół mało masywnych protogwiazd, a tym samym lepsze zrozumienie procesów fizycznych występujących u samego zarania formacji gwiazdowej.

Więcej...

Pyliste galaktyki z przeglądu nieba AKARI

Ścisły związek pomiędzy emisją galaktyk w dalekiej podczerwieni i ich promieniowaniem na falach radiowych jest znany od dawna i wydaje się dotyczyć galaktyk z szerokiego zakresu mas i typów, a także rozciągać od Wszechświata lokalnego aż po obiekty obserwowane na najwyższych wartościach przesunięcia ku czerwieni.

http://www.oa.uj.edu.pl/AOM/aom19june.pl.htmlKorelacja ta jest przypisywana niedawnym procesom formowania się gwiazd, w których powstaje zarówno emisja w dalekiej podczerwieni (związana z samym formowaniem się gwiazd w galaktykach, prowadzącym do pojawiania się cząsteczek pyłu, które pochłaniają promieniowanie młodych, gorących i masywnych gwiazd w ultrafiolecie, a następnie emitują je ponownie na większych długościach fal), jak i promieniowanie synchrotronowe (masywne gwiazdy wybuchają jako supernowe, a pojawiające się wówczas promieniowanie kosmiczne jest przyśpieszane w polu magnetycznym galaktyki, generując emisję synchrotronową).

Więcej...

Nowa metoda konstruowania niejednorodnych modeli kosmologicznych

http://www.oa.uj.edu.pl/AOM/aom19may.pl.htmlBadania niejednorodnych modeli kosmologicznych są aktywnie rozwijaną gałęzią ogólnej teorii względności i kosmologii. Opracowując nowe techniki rozwiązywania fizycznie motywowanych zagadnień teorii grawitacji Einsteina poszerzamy naszą wiedzę o Wszechświecie o nieznane zjawiska i wyznaczamy przyszłe kierunki badań.

Więcej...

Różnorodność rozbłysków gamma w trzech wymiarach

Efektywne narzędzie do badań i klasyfikowania rozbłysków gamma, pozwalające na ich wykorzystanie w charakterze wyznaczników historii ekspansji Wszechświata, zostało zaprezentowane przez międzynarodowy zespół naukowy kierowany przez dr Marię Dainotti (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Chrétienne Fellow - American Astronomical Society, Uniwersytet Stanforda).

 

Praca na ten temat ukazała się w Astrophysical Journal. Stanowi ona analizę statystyczną właściwości tych wciąż tajemniczych rozbłysków, mającą na celu wyselekcjonowanie występujących podgrup GRB i określenie ich fizycznego pochodzenia.

Więcej...

Zwarte grupy galaktyk obserwowane z udziałem interferometru radiowego LOFAR

Przegląd nieba LoTSS (LOFAR Two-metre Sky Survey) umożliwił astronomom odkrycie tysięcy nowych galaktyk. Międzynarodowy zespół, w skład którego weszli naukowcy z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, wykorzystał ten przegląd do zidentyfikowania grup galaktyk skatalogowanych jako Zwarte Grupy Hicksona i emitujących promieniowanie radiowe także na niskiej częstotliwości 150 MHz. Emisja radiowa tych grup została dokładnie zbadana, a nowo otrzymane wyniki porównano z wcześniejszymi obserwacjami oraz teoretycznymi przewidywaniami dla grup galaktyk.

Przegląd nieba LoTSS (LOFAR Two-metre Sky Survey) umożliwił astronomom odkrycie tysięcy nowych galaktyk. Międzynarodowy zespół, w skład którego weszli naukowcy z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, wykorzystał ten przegląd do zidentyfikowania grup galaktyk skatalogowanych jako Zwarte Grupy Hicksona i emitujących promieniowanie radiowe także na niskiej częstotliwości 150 MHz. Emisja radiowa tych grup została dokładnie zbadana, a nowo otrzymane wyniki porównano z wcześniejszymi obserwacjami oraz teoretycznymi przewidywaniami dla grup galaktyk.

Więcej...

Gwiazdy, galaktyki i kwazary z przeglądu podczerwonego WISE

Satelita WISE (Wide-field Infrared Survey Explorer) odkrył setki milionów nowych kosmicznych źródeł w podczerwieni. Ich wiarygodna klasyfikacja jest jednak wciąż sporym wyzwaniem.
http://www.oa.uj.edu.pl/AOM/aom19feb.pl.html

Zwykła identyfikacja w oparciu o barwy obiektów często nie wystarcza, a do osiągnięcia zadowalającego poziomu kompletności otrzymywanych próbek danego typu źródeł niezbędne są bardziej zaawansowane metody ich klasyfikacji. Polscy astronomowie z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i innych ośrodków badawczych opracowują nowe, zautomatyzowane algorytmy klasyfikacji źródeł podczerwonych z obejmującego całe niebo przeglądu WISE.

Więcej...

Gigantyczny kwazar: związek pomiędzy relatywistycznymi dżetami i dyskiem akrecyjnym

Kwazar 4C+74.26 leży w odległości blisko 1,4 miliarda lat świetlnych od nas i jest jednym z nielicznych radioźródeł z lobami radiowymi rozciągającymi się na miliony lat świetlnych.

http://www.oa.uj.edu.pl/AOM/aom19jan.pl.html Międzynarodowy zespół naukowców kierowany przez dr. Gopala Bhattę z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie zbadał ten obiekt w oparciu o obserwacje wykonane na różnych częstotliwościach pochodzące z teleskopów kosmicznych i naziemnych. Obserwacje w dziedzinie optycznej były prowadzone głównie w polskich obserwatoriach na Suhorze i w Krakowie. Dane radiowe na częstotliwości 15 GHz zebrano z użyciem 40-metrowego teleskopu OVRO(Owens Valley Radio Observatory). W badaniach wykorzystano również pomiary na falach rentgenowskich z kosmicznych teleskopów Swift/BAT i NuSTAR.

Więcej...

Więcej aktualności: 2023 2022 2021 2021 2020 2019 2018