Kwietniowe niebo 2024

Dziś, 20 marca 2024 roku, rozpoczęła się astronomiczna wiosna na półkuli północnej.

Słońce nadal systematycznie wznosi się coraz wyżej ponad równik niebieski – tak, że w ciągu kwietnia w Małopolsce przybędzie dnia dokładnie o 102 minuty. W Poniedziałek Wielkanocny wschodzi w Krakowie o godz. 6.14, a zachodzi o 19.14. W ostatnim dniu miesiąca wschód Słońca nastąpi już o 5.16, a zachód dopiero o 19.57, zatem dzień ten będzie trwał 14 godzin i 42 minuty; będzie już dłuższy od najkrótszego dnia roku aż o 6 godzin i 37 minut, ale jeszcze krótszy o 101 minut od najdłuższego czerwcowego dnia.

Słońce

Nasza gwiazda znajduje się w fazie bliskiej maksimum aktywności w 25 cyklu. Najczęściej liczba Wolfa, czyli ilość grup plam i pojedynczych plam na tarczy Słońca, wynosić będzie ponad sto, co szczególnie cieszy obserwatorów naszej gwiazdy. 8 kwietnia wystąpi całkowite zaćmienie Słońca, niestety w Europie niewidoczne. Ponadto, jak corocznie, 22 kwietnia będziemy obchodzić Światowy Dzień Ziemi – patrząc w niebo, nie zapominajmy o naszej Błękitnej Planecie i jej problemach z globalnym ociepleniem.

Fazy Księżyca

Księżyc w pierwszej dekadzie miesiąca nie będzie nam przeszkadzał w nocnych obserwacjach gwiazd, bowiem kolejność faz Księżyca będzie następująca: ostatnia kwadra 2 IV o godz. 5.15, nów 8 IV o godz. 20.21, pierwsza kwadra 15 IV o godz. 21 14 i pełnia 24 IV o godz. 01.49. Najbliżej Ziemi (w perygeum) znajdzie się Księżyc 7 IV o godz. 20, a najdalej od Ziemi (w apogeum) będzie 20 IV o godz. 4.

Planety

Merkurego będzie można zobaczyć bardzo nisko nad horyzontem, na zachodnim niebie, do 4 kwietnia, a potem rano przed wschodem Słońca, w ostatniej dekadzie kwietnia. Wenus będzie jeszcze widoczna do połowy miesiąca na porannym niebie, a potem skryje się na dłużej w promieniach naszej gwiazdy, aż do połowy lipca, kiedy znów pojawi się na wieczornym niebie. Czerwonawy Mars widoczny jest rankiem na wschodnim niebie, poprzedzając wschód Słońca o ponad godzinę. Jego czas wschodu będzie systematycznie wzrastał z upływem tegorocznych dni. 11 IV nad ranem o godz. 5 Mars na niebie zawędruje w pobliże Saturna, ale ich maksymalne zbliżenie na 0,5 stopnia będzie u nas dostrzegalne.

Olbrzym gazowy Jowisz widoczny będzie na zachodnim niebie, aby systematycznie coraz krócej kąpać się w zorzach wieczornych, aż w końcu kwietnia utonie w promieniach słonecznych, a pojawi się dopiero na początku lipca. Saturn widoczny jest w kwietniu nad ranem, poprzedzając systematycznie z upływem dni, a końcem miesiąca już o dwie godziny wschód Słońca. Natomiast do obserwacji planet Uran i Neptun koniecznie musimy użyć lunety. W tym celu zapraszamy zainteresowanych do zaprzyjaźnionego MOA w Niepołomicach oraz oczywiście na Wieczór z gwiazdami do OAUJ.

Inne zjawiska

Od 15 do 25 kwietnia promieniują meteory z roju kwietniowych Lirydów. Radiant meteorów leży w pobliżu Wegi, najjaśniejszej gwiazdy w gwiazdozbiorze Liry. Maksimum aktywności (do 20 przelotów na godzinę) przypada na noc 21/22 kwietnia. W tym roku warunki do ich obserwacji nie są dobre, bo Księżyc będzie dwa dni przed pełnią, przeszkadzając w obserwacjach słabszych meteorów.

Na podstawie opracowania Adama Michalca

Mapka: Niebo wieczorne nad Małopolską 20 marca 2024 r. Źródło: Stellarium.