Człowieka od zawsze urzekało błękitne niebo z regularnym ruchem Słońca, a także otchłań ciemności z tysiącami migoczących gwiazd, błądzącymi planetami i zmieniającym swój kształt Księżycem. Zachwyt i ludzka ciekawość często przeplatały się z lękiem wynikającym z niewiedzy. Regularność zjawisk niebieskich pozwoliła jednak jednostkom bardziej dociekliwym na dokonywanie prostych przewidywań, które pomagały w codziennych czynnościach i porządkowały życie w krótkich bądź dłuższych okresach czasowych. Podczas dalekich wypraw niezbędna była umiejętność odnajdywania celu, a w określaniu jego kierunku pomocne było śledzenie położenia Słońca i gwiazd. Wybrańcy, posiadający ową umiejętność, byli pierwszymi astronomami. Astronomia to najstarsza z nauk przyrodniczych. Towarzyszyła ludzkości od zarania dziejów, będąc od tysiącleci aż po współczesność motorem naukowej i technologicznej ewolucji.
W Polsce intensywny rozwój astronomii nastąpił na początku XV wieku, kiedy to w Uniwersytecie Krakowskim powstała elitarna katedra matematyki i astronomii. Z krakowską Alma Mater zetknął się w 1491 roku młody Mikołaj Kopernik rozpoczynając tu studia. Niewątpliwie jego teoria heliocentryczna czerpała z krakowskiej astronomii. Od czasów najwybitniejszego polskiego astronoma wiedza o Wszechświecie zaczęła się bardzo szybko rozwijać. Teoria ruchu Ziemi i planet znalazła właściwe ujęcie w prawach Keplera, a jej ukoronowaniem stało się sformułowanie przez Newtona uniwersalnego prawa powszechnego ciążenia.
Wiek XX przyniósł kolejną rewolucję naukową i techniczną oraz nowe spojrzenie na otaczający nas Wszechświat. Współcześnie badamy go nie tylko za pomocą ziemskich i orbitalnych teleskopów odbierających fale elektromagnetyczne, detektorów cząstek czy wysyłając skomplikowane roboty na inne ciała Układu Słonecznego. Kosmos poznajemy teraz również przy pomocy fal grawitacyjnych. Wciąż mamy jednak świadomość, że mimo naszej dużej wiedzy i możliwości, Wszechświat skrywa nadal przed nami wiele czekających na wyjaśnienie zagadek i tajemnic, np. do dziś nie wiemy czym jest ciemna materia i ciemna energia.
Pracownicy naukowi Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego badają m. in. ciała Układu Słonecznego, gwiazdy na różnych etapach ich życia i ewolucji, pola magnetyczne i materię rozproszoną w naszej Drodze Mlecznej i innych galaktykach, czarne dziury, dyski akrecyjne, odległe kwazary, rozbłyski gamma, formowanie się struktur wielkoskalowych oraz ewolucję Wszechświata. Naukowcy swoje obserwacje prowadzą przy pomocy potężnych teleskopów, takich jak LOFAR (fale radiowe), SALT (światło widzialne) czy H.E.S.S. (promieniowanie gamma). W badaniach Kosmosu prowadzonych na najwyższym, światowym poziomie wykorzystują najnowocześniejsze metody, które oferują im współczesna fizyka jak i nowe technologie.
Niebo jest dla wszystkich i każdy, kto na nie spogląda, może podziwiać jego piękno. Jednak do zrozumienia Wszechświata niezbędna jest wiedza astrofizyczna. Tych, którzy już zarażeni zostali pasją poznawania tajemnic Kosmosu, zapraszamy do nauki w Obserwatorium Astronomicznym UJ, na studiach I i II stopnia.
Natomiast osoby, które chciałyby nas poznać, zapraszamy do uczestnictwa w otwartych i popularyzujących astronomię projektach. Są nimi cieszące się dużą popularnością: Wieczory z gwiazdami (OAUJ), angielskojęzyczne Wieczory pod gwiazdami (OAUJ), Małoplolska Noc Naukowców, czy Konkurs Astrolabium - oraz wiele innych.
Od 644 roku akademickiego (2007/2008) wprowadzona została nowa organizacja studiów astronomii. Studia są obecnie podzielone na trzy etapy:
- Studia I stopnia zakończone licencjatem, trzyletnie
- Studia II stopnia zakończone magisterium, dwuletnie
- Szkoła Doktorska zakończona doktoratem, czteroletnia